KINH KIM CANG BÁT NHÃ BALA MẬT

CHƯƠNG 2     PHẦN NỘI DUNG    < v >

Nầy Tu-Bồ-Đề! Như có người nói: Đức Phật nói ngã-kiến, nhân kiến, chúng-sanh-kiến, thọ-giả-kiến. Nơi ý của ông nghĩ thế nào? Người ấy hiểu nghĩa-lý của Phật nói chăng?”

“Bạch đức Thế-Tôn! Không. Người ấy không hiểu nghĩa-lý của đức Phật nói. Bởi vì sao? Đức Thế-tôn nói ngã-kiến, nhân-kiến, chúng-sanh-kiến, thọ-giả-kiến, chính chẳng phải ngã-kiến, nhân-kiến, chúng-sanh-kiến, thọ-giả-kiến, đó tạm gọi là ngã-kiến, nhân-kiến, chúng-sanh-kiến, thọ-giả-kiến”.

“Nầy Tu-Bồ-Đề! Nơi tất cả pháp, người phát tâm Vô-thượng Chánh-đẳng Chánh-giác phải biết như thế, thấy như thế, tin hiểu như thế, chẳng sanh pháp-tướng.

Nầy Tu-Bồ-Đề! Pháp-tướng nói ra đó, đức Như-Lai nói chính là không phải pháp-tướng, đó tạm gọi là pháp-tướng.

Từ nơi đầu kinh, trước khi đi sâu vào phần nội dung đức Phật đã đưa ra 4 tướng : ngã, nhân, chúng sanh và thọ giã. Đó là 4 tướng theo giáo lý của ngoại đạo tức đạo tìm cầu bên ngoài, không có điều gì chắc chắn cho ngày mai nên việc cầu xin là chạy theo vọng tưởng sống với tương lai. Trước khi kết thúc phần nội dung của kinh nầy đức Phật vì biết khó có người lãnh hội được ý nghĩa chân thật mà đức Nhưlai đã truyền trao nên một lần nửa ngài đưa ra 4 loại Kiến dựa theo 4 tướng của một chúng sanh đó là : ngã kiến, nhân kiến, chúng sanh kiến và thọ giã kiến. KIẾN có nghĩa là Thấy, thế thì việc thấy là thấy thế nào ? theo thế tục những cái " không thấy mà tin " đó là đức tin của người cầu vào tha lực bên ngoài, điều đó có thể CÓ có thể KHÔNG đối với tín ngưỡng của họ. Người có mắt mà tin vào những cái chưa từng Thấy, Biết thì những người đó đức Phật đã dùng phẩm dụ: " 5 người mù sờ Voi " để nói lên cái Thấy nầy. Đó là cái thấy không chơn thật, cái thấy được diển tả qua sự cảm xúc chớ không phải thấy bằng nhục-nhãn. Việc cần để Thấy phải hội đủ 4 điều kiện mới được gọi là thấy như là : mắt, hình sắc, ánh sáng và tâm thức, đó là cái thấy đúng sai còn phân biệt của thế gian, cho nên khi đức Nhưlai thuyết, ngài dùng danh từ TA để chỉ cho người nói thì chúng sanh liền thấy có Ta rồi chấp đó là ngã-mạn. Chữ KIẾN trong đạo Phật phải hiểu cho rõ nghĩa là  tánh Thấy tự nhiên có từ vô thỷ đến nay luôn luôn sáng suốt và không phân biệt, thấy biết tất cả mọi sự vật từ bên ngoài lẩn bên trong nội tâm của mình qua ngũ-nhãn. Thấy do có mắt mà thấy, do có ánh sáng mà thấy, do có tâm thức mà thấy, thấy hoàn toàn rổng không...bởi vì tất cả cái được thấy chúng là như vậy mà không cần hỏi: "tại sao ?"

Sở dĩ đức Nhưlai nói : ngã kiến, nhân kiến, chúng sanh kiến, thọ giã kiến là để chỉ bày cái thấy mù mờ bởi vọng kiến của phàm phu, cái thấy không chơn thật nơi tự tánh của mình, do vì lẻ đó mà đức Nhưlai dạy : người phát tâm vô thượng chánh đẳng chánh giác khi nhìn tất cả các pháp dù là hữu-vi hay vô-vi cũng phải thấy biết thật đúng các tướng là Vô, tức tướng không thật có thì vọng tưởng không còn, khi vọng kiến biến mất tức là trở về với chân không, nơi đó không một vật gì hiện hữu nên gọi là Kiến-tánh...là cái thấy từ vô thỷ, người đó gọi là Phật, là Nhưlai hay vô thượng chánh đẳng chánh giác gì đó...cũng đều là giả danh.